Wirtualna Etnografia – Jak zrozumieć swojego klienta?

Czym jest Wirtualna Etnografia?

Etnografia z definicji zajmuje się opisem i analizą kultur ludowych grup i społeczności, Wirtualna Etnografia z kolei polega na badaniu zachowań całych grup Internautów, bez indywidualizowania. Jej celem jest pozyskanie jak najdokładniejszych danych na temat danej społeczności, przyjrzenie się reakcjom oraz preferencjom poddanych analizie. Aktywność ludzi w Sieci pozostaje w ścisłym związku z ich potrzebami w świecie realnym, a Internet pozwala badaczowi lepiej je poznać oraz zaobserwować rzeczywiste zachowania interesującego go grona. Możliwe jest przeanalizowanie zarówno obecnych, jak i przeszłych nastrojów– w końcu w Sieci nic nie ginie.

Poznawaj społeczności

W momencie przeprowadzania eksperymentu ważne jest odpowiednie wtopienie się w środowisko, aby badani nie wyczuli pośród siebie „obcego”. W niektórych wąskich, specjalistycznych grupach, ze względu na ograniczenie anonimowości, niemile widziane jest jedynie przeglądanie postów czy zadawanie zbyt wielu pytań – oczekują dyskusji, dzielenia się własnymi doświadczeniami, pokazania, że jest się prawdziwym członkiem społeczności. Taka wrażliwość świadczy o tym, jak ważne w życiu niektórych ludzi jest dzielenie się swoimi spostrzeżeniami z internetowymi znajomymi i zarazem podkreśla, jak wiarygodne mogą być pozyskane w ten sposób dane, a Wirtualna Etnografia dąży do poznania jak najbardziej naturalnych i prawdziwych reakcji oraz zachowań internautów.

Zostań badaczem!

Badacz przeważnie nie ujawnia swojej tożsamości – wchodzi w wirtualną społeczność jako jej uczestnik bądź obserwator. Wirtualna Etnografia zakłada dwa scenariusze:

• Obserwatora, członka danej grupy (serwisów społecznościowych, czatów, portali, itp.) – jego zadanie polega na wtopieniu się w środowisko i uważnym analizowaniu zachowań, ale bez wchodzenia w żadne interakcje z innymi uczestnikami. Bada kontekst umieszczanych postów, ich cel i formę.
• Użytkownika czynnego – nawiązującego relacje z członkami, aktywnie działającego w społeczności, ale nie wpływającego na jej cele czy system wartości. Może prowokować innych do dyskusji na zadany temat, zamieszczając kontrowersyjne wypowiedzi, zadając pytania.

Narzędzia w zasięgu ręki

Wirtualna etnografia korzysta z wielu narzędzi o różnych poziomach zaawansowania. Przykładem darmowego narzędzia jest Google Trends, który udziela informacji na temat ilości, pochodzenia czy rozłożenia w czasie poszczególnych zapytań w wyszukiwarce Google. Umożliwia określenie profilu grupy docelowej, a także znalezienie najskuteczniejszego kanału promocji. Innym sposobem szybkiego zebrania podstawowych danych jest analiza zdjęć i postów opisanych tagami. Ułatwia to sprawną selekcję interesujących informacji i daje pogląd na przemyślenia społeczności na dany temat. Przeprowadzając badanie, warto również przeczytać treści umieszczane na portalach i stronach internetowych poświęconych danej tematyce, komentarze użytkowników oraz ekspertów.

Badania XXI wieku

Sposoby przeprowadzania badań muszą dostosowywać się do zmieniającej się rzeczywistości i przeniesienia części naszego życia w świat wirtualny. Tradycyjne analizy konsumenckie przeprowadzane podczas procesu m.in. analizy rynku wciąż stanowią dobre źródła informacji, ale mogą nieść ze sobą ryzyko zniekształcenia wyników – osoby poddawane obserwacjom zazwyczaj odpowiadają na pytania dotyczące ich zachowań, a nie okazują prawdziwe reakcje. Anonimowość, którą daje Internet, otwiera nowe możliwości wyrażania swoich myśli i opinii, a Wirtualna Etnografia wypełnia tę lukę i jest doskonałym uzupełnieniem standardowych metod prowadzenia obserwacji.