Szef czy lider – czyli jak przewodzić zespołem, a nie tylko nim zarządzać

Szef i lider mają jedno główne zadanie – przewodzić grupie pracowników zmierzających do konkretnego celu. Wydają polecenia i kontrolują postępy w pracy. Z pozoru wydaje się, że są to synonimy określające tę samą osobę, ale czy rzeczywiście tak jest? Wykonują oni tę samą czynność, którą jest kierowanie ludźmi, lecz istnieje ogromna różnica w używanej do tego celu metodzie. W tym momencie może pojawić się pytanie: czy mój szef jest także moim liderem? Teoretycznie odpowiedź może wydawać się oczywista, przecież obydwie te osoby odpowiadają za kierowanie zespołem i wydawanie poleceń. Czy na pewno?

„Ja” kontra „my”

Już samo określenie „szef” wzbudza negatywne skojarzenia, a w wyobraźni wielu osób jest to manager pojawiający się tylko po to, aby wydawać polecenia, oczekując ich bezwzględnego wykonania, gdyż w przeciwnym razie podwładni wzbudzą jego niezadowolenie. Traktuje ich wręcz przedmiotowo, jako narzędzia, dzięki którym to on osiągnie sukces. Lider również rozdziela zadania konieczne do zrealizowania, ale stara się poznać swoich współpracowników, podejść do każdego z nich indywidualnie, dopasowując obowiązki do umiejętności i zainteresowań zespołu. Zależy mu na wspólnym wyniku pracy i satysfakcji każdego z członków grupy. Pierwszy z nich powie „działajcie”, drugi z kolei „działajmy”. Szef niekiedy podkreśla dystans oddzielający go od pracowników, np. rzadko pojawiając się wśród nich i nie interesując się nimi jako osobami poza sferą zawodową. Lider pokazuje im, że nie traktuje nikogo z góry, przebywając z zespołem, budując relacje i dobrą atmosferę wspólnej motywacji i pracy.

„Strach” kontra „podziw”

Sposób budowania autorytetu także odróżnia szefa i lidera. Pierwszy zdobywa go poprzez zajmowane stanowisko i posiadaną władzę, drugi zaś dzięki reprezentowanej postawie, pokazując swoją wiedzę, doświadczenie i umiejętność motywowania innych oraz pracy w grupie. Szef często zastrasza swoich podwładnych, wykorzystując posiadaną pozycję. Z kolei lider jest gotowy, aby pomóc, wysłuchać i zrozumieć drugą osobę. Według niego do każdego współpracownika trzeba podejść indywidualnie, dlatego rozumie, że aby osiągnąć sukces należy okazać szacunek, zaakceptować odmienność i umieć wykorzystać różnorodny potencjał.

„Kontrola” kontra „swoboda”

Szefa charakteryzuje nieustanne kontrolowanie swoich pracowników i wpływ na to, w jaki sposób wykonują swoje zadania. Często przyczyną takiego zachowania jest nieufność, która z kolei wynika z dystansu, jaki buduje między sobą a zespołem. Istotne jest jedynie odtwórcze wykonanie poleceń zgodnie z wyobrażeniem przełożonego. Lider natomiast stawia na kreatywność swoich współpracowników i stara się motywować ich do podejmowania własnych inicjatyw, dając im jednocześnie okazję do wykazania się swoimi umiejętnościami. Wierzy, że w ten sposób osiągną sukces i jeszcze lepsze wyniki. Umie pochwalić swoich pracowników, ale także nie boi się wystosować konstruktywnej krytyki, aby pokazać im błędy, które popełniają.

Lider w praktyce

Jeden z najmłodszych milionerów w Polsce oraz właściciel start-up’u Codewise, który zajmuje się sprzedażą rozwiązań dla marketingu internetowego, niewątpliwie osiągnął sukces w świecie biznesu. Okazuje się, że zdobył wiele nie tylko dzięki pracowitości i wytrwałości, ale także dzięki odpowiedniemu zarządzaniu ludźmi. Mowa o Robercie Gryn, który w wieku 30 lat znalazł się wśród 100 najbogatszych Polaków według magazynu Forbes w 2017 roku. Działalność jego firmy jest ściśle związana z programowaniem, lecz jak sam mówi, on takich zdolności informatycznych nie posiada. Dlatego od samego początku budowania struktur swojego start-up’u dbał o to, aby dobierać osoby o właściwych kwalifikacjach na odpowiednie stanowiska. Chciał, aby każdy jego pracownik czuł się dobrze, robiąc to co kocha, a jednocześnie, aby Codewise coraz prężniej się rozwijało. Teraz sam nie zajmuje się rekrutacją, ale powtarza, że firmę tworzą ludzie, dlatego istotne jest zatrudnienie na samym początku dobrych osób, które będą zatrudniać jeszcze lepsze. Marzeniem Roberta jest kreowanie takiej atmosfery pracy, w jakiej sam chciałby się znaleźć. W związku z tym inwestuje w swoich pracowników, udostępniając im siłownię, studio do jogi i sztuk walki oraz saunę. Młody lider z powodu wielu godzin spędzonych przy komputerze ma wiele problemów z kręgosłupem. Z tego powodu postanowił pracować na stojąco oraz mając na celu zdrowie swoich pracowników zalecać im taki rodzaj pracy. Wszystkie biura w Codewise mają możliwość użytkowania w pozycji stojącej. Stworzono także mapę przestrzeni biurowej w popularnej grze Counter-Strike, gdzie co piątek pracownicy mogą razem zrelaksować się podczas wspólnej gry. Według przedsiębiorcy nie ma nic cięższego niż zwolnienie pracownika, a w jednym z wywiadów powiedział, że nawet zerwanie z dziewczyną jest dla niego łatwiejsze niż rozwiązanie współpracy.

Lider  - każdy może nim być

Nikt nie rodzi się idealnym przywódcą. Pewna grupa ludzi ma predyspozycje ku temu, ale wielu aspektów można nauczyć się poprzez zebrane doświadczenia. Istotna jest świadomość własnych mocnych i słabych stron oraz samodyscyplina w dążeniu do tego, aby wypracować w sobie odpowiednie cechy przywódcy. Wtedy możliwe jest przekształcenie z apodyktycznego szefa w dbającego o ludzi lidera.