11.08.2022

Zdefiniuj najlepsze rozwiązanie problemu za pomocą analizy pola sił

W życiu przeprowadzamy wiele zmian – zarówno prywatnych, jak i biznesowych. Ich wprowadzanie rodzi często wiele pytań, a tym samym wątpliwości. Zachodzący proces nie jest schematyczny – każda modyfikacja wiąże się z innymi wyzwaniami i potrzebami. Jak zatem przygotować się do wdrażania zmian, tak aby uniknąć porażki? Jak przewidzieć, czy pomysł ma szansę zakończyć się sukcesem? Jednym z rozwiązań jest dokonanie analizy pola sił.

Przydatna przy zarządzaniu zmianą i nie tylko

Podstawy analizy pola sił biorą się z teorii Kurta Lewina, niemiecko-amerykańskiego psychologa. Zakłada ona, że zachowanie każdej jednostki uwarunkowane jest oddziaływaniem dwóch sił: napędowej oraz hamującej, znajdujących się w idealnej równowadze. Aby przeprowadzić zmianę, należy naruszyć istniejące status quo – w tym przypadku analiza pozwoli stwierdzić, w jaki sposób to zrobić. Metoda stosowana jest nie tylko w biznesie, ale i w coachingu, psychologii, czy w codziennym życiu.

Przebieg procesu

Analiza składa się z następujących etapów:

  • Przygotowanie diagramu składającego się z dwóch kolumn i wpisanie obecnej sytuacji pośrodku.
  • Określenie celu i zapisanie go poniżej opisu obecnej sytuacji.
  • Zidentyfikowanie sił napędzających i zapisanie ich w lewej kolumnie.
  • Rozpoznanie sił hamujących i umieszczenie ich po prawej stronie wykresu.

Dalsze kroki zależą od indywidualnych preferencji: do każdej z sił można dorysować strzałki, wyrażające jej moc lub dać jej ocenę w wybranej przez siebie skali, a następnie zsumować wynik. Uzyskana wartość pozwoli stwierdzić, od czego zacząć i jak kierować procesem wprowadzenia zmiany. Model powinien być przede wszystkim przejrzysty dla zespołu, którego dotyczy przedsięwzięcie.

Założenia

Aby cały proces zakończył się sukcesem, należy zacząć od wyeliminowania zastrzeżeń towarzyszących podmiotom biorącym udział we wprowadzaniu zmiany. Według modelu Levina, im większy nacisk – tym mocniejszy opór. Przykładowo, jeśli osoba, która dopiero zdała prawo jazdy od razu pojedzie na autostradę, to każde negatywne zdarzenie wpłynie na jej dalszą niechęć i strach przed prowadzeniem pojazdu. Należy zacząć od osiedlowych dróg, aby oswoić się z samochodem i ruchem drogowym. Próba zwalczenia potencjalnych niepowodzeń powinna mieć miejsce u podstaw, a wzmacnianie sił napędzających odbywać się dopiero po pokonaniu niepokojów. Zmianą należy pokierować tak, aby nie uczynić z niej tymczasowego stanu rzeczy – palacz powinien dążyć do zrezygnowania z papierosów na dłużej niż kilka dni, bo zmiana nie miałaby sensu. Tak zwane ,,zamrożenie’’ nowych postaw, czyli utrwalenie ich, powinno zostać poparte wprowadzaniem nowych wzorców czy benefitów. Przykładowo – uruchomienie systemu motywacyjnego, w celu zachęcenia współpracowników do szybszego oswajania się ze zmianą – początkowo każdy dzień bez palenia może zostać nagrodzony kawałkiem ciasta.

Dlaczego analiza pola sił?

Model pozwala na rozpoznanie i analizę czynników wpływających na ostateczny wynik wprowadzenia zmiany. Mając taką wiedzę przedsiębiorcy, dyrektorzy, czy każdy kto koordynuje zmianą może w sposób przemyślany i zrównoważony przeprowadzić ten proces w swoim otoczeniu, a także mieć stałą kontrolę nad jego przebiegiem i szybko reagować na nieoczekiwane zdarzenia. Swego rodzaju symulacja następstw i przyszłości po zmianie ułatwia też współpracownikom szybsze oswojenie się z nią i zaakceptowanie jej.

Teoria w zyciu

Szef pewnej restauracji potrzebował swoistego ,,odświeżenia’’ swojego biznesu. Razem ze współwłaścicielem postanowili zmienić profil lokalu na miejsce przeznaczone dla wegetarian i wegan. Na początku mieli duże powodzenie ze względu na oferowane promocje z okazji otwarcia nowego bistro, jednakże po kilku tygodniach zyski zaczęły maleć.

Używając modelu analizy pola sił, można rozpoznać czynniki, które przyczyniły się do spadku zainteresowania klientów. Celem przedsiębiorcy jest maksymalizacja zysku, utrzymanie zadowolenia obecnych oraz pozyskiwanie nowych konsumentów. Siły napędzające to m.in. wzrost trendu na bycie wegetarianinem/weganinem, czy odświeżony wystrój lokalu zachęcający do odwiedzin. Stali klienci jednak cenili restaurację za potrawy mięsne. Ponadto główny kucharz nie posiada doświadczenia w przygotowywaniu dań składających się z warzyw i poświęca więcej czasu na przygotowanie, co przekłada się na dłuższy czas oczekiwania. Wpływa to też na jakość otrzymywanych przez klientów potraw. Zidentyfikowane powyżej czynniki to siły hamujące. Dzięki analizie pola sił właściciel jest w stanie ocenić co warto zrobić, zaczynając od eliminowania sił ograniczających. W konsekwencji główny kucharz został przeszkolony z przygotowywania dań bezmięsnych, ponadto zatrudniono młodego absolwenta technikum gastronomicznego, który sam jest wegetarianinem. Zdecydowano się jednak na połączenie obu kuchni – lokal oferuje zarówno potrawy warzywne jak i befsztyki czy kotlety – tak, aby stali oraz nowi klienci pozostali zadowoleni. Dzięki zastosowaniu modelu zyski wzrosły, a negatywne czynniki zostały zwalczone.

Wiktoria Klein

Zobacz inne wpisy

Zbadaj opłacalność Twojej działalności - ROS, ROE i ROA
Finanse

Wskaźniki ROS, ROE i ROA – jak przeanalizować rentowność firmy?

Zobacz więcej
: Szef czy lider – czyli jak przewodzić zespołem, a nie tylko nim zarządzać
Zarządzanie przedsiębiorstwem

Szef czy lider – czyli jak przewodzić zespołem, a nie tylko nim zarządzać

Zobacz więcej
Jak Macierz Ansoffa może pomóc w opracowaniu strategii dla Twojej firmy?
Makrootoczenie

Do czego służy metoda ASTRA?

Zobacz więcej