El muestreo en la investigación, clave para obtener resultados valiosos - ConQuest

Badanie rynku jest jedną z najpopularniejszych metod pozyskiwania informacji wykorzystywaną przez firmy i instytucje na całym świecie. Profesjonalna analiza potrafi być bardzo wartościowym źródłem wiedzy, a sama tematyka badań jest niemal nieograniczona. Przeprowadzenie takiego badania wydaje się być łatwe, gdy docelowa grupa liczy kilka, kilkanaście czy kilkadziesiąt jednostek, ale jak przeprowadzić badanie na kilkuset tysięcznej zbiorowości? Niemal niemożliwe byłoby przeprowadzenie wywiadów ze wszystkimi mieszkańcami Wrocławia czy sprawdzenie jakości każdego jajka w 300-tysięcznej dostawie. Jedynym słusznym rozwiązaniem w takim przypadku jest wybór „przedstawicieli”, tzn. określonej części danej zbiorowości, która weźmie udział w badaniu.

Co w takim razie sprawia, że badanie przeprowadzone nawet na setnej części badanej populacji możemy analizować w odwołaniu do ogółu, zachowując wiarygodność wyciągniętych wniosków? Kluczem jest dobór próby badawczej. Odpowiednio dobrana próba badawcza ma fundamentalny wpływ na jakość oraz wiarygodność całego badania. Dobór próby jest kluczowym etapem realizacji analizy i stanowi tym samym nie lada wyzwanie. Aby dokonać prawidłowego wyboru próby badawczej należy pamiętać o czterech podstawowych etapach tego procesu:

• Zdefiniowanie docelowej zbiorowości
• Ustalenie liczebności próby (ten etap ma bezpośrednie przełożenie na dokładność naszej analizy – im większa grupa osób weźmie udział w badaniu, tym dokładniejsze będą wyniki)
• Wybór metody doboru próby
• Pobranie próby z planu

Decyzja o sposobie doboru próby powinna być podjęta na podstawie rodzaju poszukiwanych informacji. Niestety często jest ona determinowana przez dostępność osób badanych. Proces ten może być przeprowadzany według dwóch schematów:

Badanie losowe (probabilistyczne)

Jak sama nazwa wskazuje, ten schemat doboru zakłada wykorzystanie narzędzi losowania. Badacz nie ma wpływu na proces wyboru, a wszystkie jednostki z grupy docelowej mają jednakowe szanse na wzięcie udziału w badaniu. W ramach badania losowego wyróżnia się dodatkowo kilka technik.

Pierwsza z nich to dobór losowy prosty. Jest to najłatwiejsza z metod losowych i polega na wylosowaniu odpowiedniej liczby jednostek z analizowanej populacji.

Kolejną metodą jest dobór losowy warstwowy. Pierwszym krokiem w tej metodzie jest scharakteryzowanie struktury populacji pod względem określonej cechy bądź ich kombinacji. Następnie należy wylosować odpowiednią liczbę jednostek z każdej warstwy tak, aby struktura próby zgadzała się ze strukturą populacji.

Przykład:

Jeśli w danej zbiorowości liczba osób palących stanowi 45%, a liczba osób niepalących 55%, badacz biorąc pod uwagę nałóg jako cechę kształtującą strukturę populacji, powinien wylosować taką liczbę osób palących i niepalących, aby w wylosowanej próbie stanowili oni odpowiednio 45% oraz 55%.

Trzecią metodę stanowi dobór losowy systematyczny. Polega on na ustaleniu określonej częstotliwości losowania osób z populacji, np. wybierana będzie co dziesiąta osoba z badanej grupy.

Dobór zespołowy jako kolejna technika wchodząca w skład badania losowego jest wykorzystywana w przypadku braku posiadania kompletnej listy jednostek analizowanej populacji. Koniecznością jest wylosowanie zespołów (mogą być to np. miejscowości, instytucje, szkoły) w celu zdobycia list ich członków, a następnie w oparciu o nie dokonuje się losowania.

Badanie nielosowe (nieprobabilistyczne)

W przeciwieństwie do pierwszego schematu, badanie nielosowe odrzuca procedurę losowania. Nie jest również w pełni niezależne, ponieważ ankieter otrzymuje możliwość wpływania na dobór jednostek, a dokładniej na wykorzystywane mechanizmy.

Jedną z technik badania nielosowego jest dobór celowy. Polega on na doborze takich jednostek, które są źródłem najbardziej wartościowych informacji dotyczących danego zjawiska.

Kolejną techniką jest dobór przypadkowy. Ten sposób oparty jest na dostępności osób badanych. Przykładem może być np. wywiad na ulicy, kiedy ankieter przepytuje osoby, które akurat znalazły się w jego zasięgu.

Trzecim sposobem jest wybór kwotowy. Jest on bardzo podobny do jednej z metod badania losowego, ponieważ również opiera się na opisaniu struktury badanej populacji pod względem danej cechy lub ich kombinacji, a następnie na doborze takiej liczby osób, aby struktura próby zgadzała się ze strukturą badanej zbiorowości. Różnicę stanowi pominięcie procesu losowania. Badacz samodzielnie wybiera osoby, które wezmą udział w badaniu.

Istnieje jeszcze jedna metoda doboru próby wchodząca w skład badania nielosowego. Jest nią metoda kuli śniegowej wykorzystywana podczas analizy trudno dostępnych zbiorowości. Polega na dotarciu do nielicznej grupy osób wykazujących interesujące nas cechy, a następnie dzięki ich znajomościom do kolejnych osób z podobnymi cechami.

Badanie rynku jest nieodłącznym elementem funkcjonowania większości przedsiębiorstw oraz instytucji. Stanowi podstawę wielu ważnych decyzji biznesowych, dlatego ważne jest, aby wyciągane wnioski z jak największą dokładnością pokrywały się z prawdą. Poprawnie przeprowadzony dobór próby badawczej, który stanowi kluczowy etap każdego badania, z pewnością zwiększy wiarygodność analizy i przyczyni się do podjęcia prawidłowych decyzji.