27.02.2017

Lean management, czyli jak uzdrowić przedsiębiorstwo?

Czasy po II wojnie światowej. Japonia stara się wyjść z zapaści, w której znalazła się po przegranej. Tamtejsze przedsiębiorstwa nie mają szans z gigantami z Zachodu. Ale czy na pewno? Okazuje się bowiem, że mała, nieznana szerszej publice firma, dzięki zastosowaniu nowej koncepcji, jaką jest lean management, staje się jednym ze światowych liderów, a jej rywale kopiują metodę, która pozwoliła osiągnąć tak wielki sukces. Firma, o której mowa, to Toyota Motor Company, której chyba nikomu nie trzeba przedstawiać. Rozwiązanie, które zastosowano w tym przedsiębiorstwie, to lean management, określane również jako lean, czyli „szczupłe zarządzanie”. Co sprawia, że owa metoda jest tak efektywna?

Lean management, czyli 5 kroków do zdrowia

Lean management składa się z 5 etapów:

  • Zdefiniowanie wartości dla klienta,
  • Określenie strumienia wartości dla każdego produktu,
  • Utworzenie swobodnego przepływu materiałów i surowców,
  • Wdrożenie systemu ssącego w relacji klient – dostawca,
  • Ciągłe doskonalenie.

Aby zdefiniować wartości dla klienta, należy określić, które elementy są z jego punktu widzenia najważniejsze, a które nie dodają produktom żadnej wartości. Następnie powinno się utworzyć tzw. strumień wartości – czyli zlokalizować i zidentyfikować operacje, czynności i działania potrzebne do wytworzenia produktu, do których zaliczają się nie tylko materiały, ale i informacje. Kolejnym krokiem jest przeprowadzenie analizy, która pozwolić odpowiedzieć na pytanie, czy każdy z występujących etapów nadaje wyrobowi dodatkową wartość. Każdego czynnika, który takowej wartości nie dokłada, należy się pozbyć.

Dalej musimy upewnić się, że w uszczuplonych już elementach panuje „ciągły przepływ”, czyli dopilnować, by produkty nie napotykały żadnych oporów i przestojów w drodze ich wytwarzania. Kolejna czynność to wdrożenie „systemu ssącego” w relacji klient – dostawca. Owo „zassanie” to rzeczywiste zapotrzebowanie na produkt zgłaszane przez konsumenta. Zamiast opierać się na prognozach, dostosowujemy produkcję do realnego popytu. W ten sposób unikamy tworzenia „na zapas”. Ciągłe doskonalenie przejawia się stałym optymalizowaniem procesów w organizacji, co usprawnia ich efektywność. Przeprowadzane są liczne projekty i inicjatywy, mające na celu uszczuplenie struktur i procedur.

Powiedz: „nie” marnotrawstwu

Biblijny ojciec przyjął syna marnotrawnego widząc, że ten zmądrzał i się nawrócił. Ty jednak musisz pozbyć się marnotrawstwa w swojej firmie, aby móc jak najefektywniej zredukować koszty. Wyróżniamy 7 „grzechów głównych marnotrawstwa”:

  • Wady,
  • Zbędny transport,
  • Zbędny ruch,
  • Nadprodukcja,
  • Oczekiwanie,
  • Nadmierne przetwarzanie,
  • Zapasy.

Wady odnoszą się do nieprawidłowo wykonanego produktu lub usługi. Natomiast zbędny transport oraz ruch wynikają zazwyczaj ze złej organizacji pracy i niewłaściwych decyzji logistycznych, a objawiają się niepotrzebnym przemieszczaniem produktu i dodatkowym wysiłkiem pracowników, co rzutuje na efektywność. Z kolei nadprodukcja związana jest z niedostosowaniem się do rzeczywistej produkcji, bazując na prognozach. Gdy za długo trwa proces dodawania wartości produktom, mamy do czynienia z oczekiwaniem, które prowadzi do marnowania naszych zasobów. Nie można również przesadzić w drugą stronę – nadmierne przetwarzając produkty również przyczyniamy się do tworzenia zbędnych strat. Wszystkich zapasów, które są ponad absolutnym minimum, należy się pozbyć.

Narzędzia lean management

Istnieje cała gama narzędzi, które pomagają uwolnić się od niechcianego marnotrawstwa. Skoro jednak było 7 grzechów głównych marnotrawstwa, to przedstawimy również 7 najpopularniejszych i najskuteczniejszych „dobrych uczynków”, które pozwolą Ci zwalczyć wyżej wymienione uchybienia:

  • Kluczowe wskaźniki efektywności (KPI) – mierniki efektywności procesów zachodzących w firmie,
  • VSM, czyli mapowanie strumieni wartości – jak sama nazwa wskazuje, mapujemy przepływ informacji i materiałów,
  • Diagram spaghetti – pozwala wyłapać i usunąć nadprogramowy ruch pracowników i produktów,
  • Zarządzanie wizualne – przedstawianie danych i informacji w przejrzysty, zrozumiały sposób, co wzmaga tempo pracy, ogranicza popełnianie błędów i pozwala na natychmiastową reakcję w sytuacjach niestandardowych,
  • Diagram rybiej ości – pozwala identyfikować ciągi przyczynowo – skutkowe, to skuteczna technika przy rozwiązywaniu problemów,
  • Sześć Sigma – metoda statystyczna, mająca na celu ograniczenie kosztów oraz poprawę jakości produktów,
  • 5S – dzięki temu narzędziu miejsce pracy w Twojej firmie będzie czyste i uporządkowane.

Odchudzanie łatwiejsze niż zwykle

Zazwyczaj odchudzanie kojarzy nam się chronicznym głodem i brakiem sił, które nazywamy dietą, a także licznymi godzinami spędzonymi na siłowni. Skuteczność owych działań nie zawsze bywa satysfakcjonująca i często kończy się odstawieniem naszych marzeń o lepszej sylwetce na przyszłość, połączonym z kubeczkiem lodów na pocieszenie. Nie w przypadku wykorzystania narzędzi lean management! Jeżeli chodzi o odchudzanie naszej firmy, efekty widoczne są już po krótkim czasie i zapewne przerosną Twoje oczekiwania, a sam proces wymaga relatywnie małego wysiłku. Jeżeli nie wiesz, jak zaplanować opisany proces warto skorzystać z profesjonalnego doradztwa strategicznego. Jest jednak pewne podobieństwo z tradycyjnym odchudzaniem – nieszczęsny i znienawidzony efekt jojo. Aby go uniknąć, należy stale wdrażać i monitorować narzędzia lean management. Niech Twoja firma stanie się fit!

Maciej Kalbarczyk

Zobacz inne wpisy

Strategie marketingowe
Marketing

Strategia marketingowa a macierz Ansoffa

Zobacz więcej
innowacje miejskie i domowe
Innowacje

Smart House i Smart City – jakich innowacji można spodziewać się w domu i w mieście?

Zobacz więcej
5 sił Portera i macierz McKinseya
Analiza rynku

Atrakcyjność sektora w gospodarce – 5 sił Portera i macierz McKinseya

Zobacz więcej