Atrakcyjność sektora w gospodarce – 5 sił Portera i macierz McKinseya

Coraz większe możliwości ekspansji wywołały wzmożone zainteresowanie przedsiębiorstw rozwinięciem swojej działalności. Spowodowało to zwiększenie się popularności strategii dywersyfikacji pionowej. Polega ona na wejściu firmy na nowy rynek z nowymi produktami. Rezultatem tego było powstanie odpowiednich narzędzi, z pomocą których ocenić można atrakcyjność sektora, w którym planuje się działać. Pozwalają one na dogłębną analizę branży. Takimi narzędziami są m.in. analiza 5 sił Portera i macierz McKinseya.

Analiza 5 sił Portera, a atrakcyjność sektora gospodarki

Model ten został stworzony przez Michaela Portera, światowej sławy amerykańskiego stratega. Składa się on z analizy 5 czynników, które w znaczny sposób wpływają na decyzję o wejściu na nowy rynek i pozwalają zbadać atrakcyjność sektora. Co więcej, dla nowego przedsiębiorstwa ważne jest to, jak łatwo inne firmy mogą wejść do branży. W modelu tym uwzględnia się takie aspekty jak substytuty, konkurenci, czy dostawcy.

Groźba pojawienia się nowych konkurentów

Analizując pierwszy czynnik 5 sił Portera, należy zastanowić się nad możliwościami pojawienia się w sektorze nowych przedsiębiorstw. Dodatkowo uwzględnić trzeba istniejące bariery wejścia. Występującymi utrudnieniami mogą być m.in. duża kapitałochłonność branży, konieczność spełnienia wymogów prawnych czy niezbędna do działania baza know-how. Natomiast najkorzystniejszą kombinacją są wysokie bariery wejścia i niskie bariery wyjścia. W tym przypadku istnieje małe prawdopodobieństwo pojawienia się nowych graczy rynkowych i łatwo zrezygnować z obecnej działalności przedsiębiorstwa. Istotne jest ustalenie, w czym firmy już działające na rynku mają przewagę konkurencyjną nad potencjalnymi nowymi rywalami.

Groźba pojawienia się substytutów

W tej części należy ocenić prawdopodobieństwa pojawienia się na rynku dóbr substytucyjnych. Powinno się zbadać, jak unikatowy jest produkt i jak łatwo go zastąpić. Trzeba przy tym pamiętać, aby przeanalizować, czy dobra substytucyjne zaspokajają potrzeby klientów w takim sam sposób jak to, wytwarzane przez dane przedsiębiorstwo. Analityk musi określić, które cechy sprawiają, że wyrób określonej firmy odróżnia się od tych konkurencyjnych.

Siła przetargowa nabywców oraz siła przetargowa dostawców

Ponadto, istotne jest to, jaką siłę rynkową firma będzie miała względem nabywców i dostawców. Klienci, jeśli jest ich mało, mogą znacząco wpływać na decyzje podejmowane przez przedsiębiorstwo. Tak samo, jeśli istnieje tylko jeden dostawca dla firmy (np. półproduktów). Może on narzucać swojemu odbiorcy korzystne dla siebie warunki. Wpłynąć to może na cenę produktu finalnego, a nawet rentowność nowej na rynku firmy.

Pochodną analizowanych czynników jest ocena rywalizacji wewnątrz sektora. Należy tu zbadać, jaką pozycję zajmują potencjalni konkurenci i jaki mają udział w rynku. Konieczne jest sprawdzenie, jaki rodzaj ma walka przez nich prowadzona oraz w jaki sposób wyróżniają się na tle konkurencji.

Atrakcyjność sektora – wykorzystanie macierzy McKinseya

Macierz McKinseya została stworzona przez firmę konsultingową McKinsey we współpracy z General Electric. Opracowanie najbardziej rozpowszechnionej wersji tego modelu przypisuje się Boston Consulting Group. Jest to macierz, w której pod uwagę bierze się atrakcyjność sektora i pozycję konkurencyjną przedsiębiorstwa. Są to zmienne znajdujące się na osiach układu współrzędnych, w którym wyznacza się dziewięć pól tworzących macierz. Na podstawie tego, w którym polu znajduje się firma, można ustalić dla niej przyszłe działania, mające tę pozycję utrzymać bądź wzmocnić. Dla przykładu silna firma w dynamicznym sektorze powinna dążyć do ustalenia dominacji poprzez stabilny wzrost i duże nakłady na inwestycje. Z kolei w najmniej korzystnej kombinacji (mały udział w sektorze o niskim wzroście) powinno się wykorzystać szansę na zdobycie dochodów na rynku i możliwie szybko wyjść z niego. W modelu uwzględnia się również udział rynkowy firmy, aby móc ocenić jej realne możliwości. Trzeba jednak pamiętać, że osadzenie firmy w danym polu jest subiektywne, a dane znajdujące się tam odzwierciedlają bieżącą sytuację rynku i nie powinny być jedynym kryterium przewidywania układu sił w przyszłości, gdyż może on się zmienić.

Analiza 5 sił i macierz McKinseya są bardzo przydatnymi narzędziami w ocenieniu atrakcyjności sektora. W rezultacie mogą one posłużyć przy rozważaniu wejścia na nowy rynek, mogą również dostarczyć wiedzy o specyfice branży. Pomaga to w planowaniu strategicznym, ponieważ ich uważna analiza pozwala na określenie pozycji przedsiębiorstwa w sektorze i prowadzi do wysnucia rekomendacji dotyczących przyszłej działalności firmy.

Chciałbyś przeprowadzić analizę 5 sił lub macierz McKinseya, ale nie wiesz jak się za to zabrać? Skorzystaj z usług profesjonalnej firmy doradczej!