11.08.2022
Sektor przedsiębiorstw w Polsce
Sektor przedsiębiorstw w Polsce
Kluczowe informacje:
- Sektor MŚP (małych i średnich przedsiębiorstw) obejmuje firmy działające w sektorze publicznym i prywatnym, zwykle małe, średnie i mikroprzedsiębiorstwa.
- Firmy, które należą do sektora MŚP zatrudniają do 250 pracowników.
- Sposoby wspierania rozwoju MŚP obejmują wsparcie finansowe, takie jak kredyty preferencyjne, kredyty podatkowe, gwarancje kredytowe, przyspieszona amortyzacja i fundusze unijne.
- Istnieje również wsparcie niefinansowe, takie jak szkolenia, doradztwo, inkubatory przedsiębiorczości i parki przedsiębiorczości.
- Istnieją różne źródła finansowania MŚP, takie jak kapitał własny, kapitał obcy, finansowanie wewnętrzne i finansowanie zewnętrzne.
- Polityka rządu wobec MŚP obejmuje kształtowanie polityki makroekonomicznej, obniżenie stawek podatkowych, udostępnianie usług doradczych i rozwój systemu finansowania kapitałowego.
Sektor małych i średnich przedsiębiorstw
Sektor MŚP, czyli zespół małych i średnich przedsiębiorstw, to grupa firm, które działają w sektorze publicznym i prywatnym. Zwykle zaliczają się do niej małe firmy, średnie i mikroprzedsiębiorstwa, a termin ten jest stosowany na całym świecie, w tym w Unii Europejskiej, Organizacji Narodów Zjednoczonych, Światowej Organizacji Handlu i Banku Światowym. Jednym z głównych kryteriów decydujących o tym, że firma należy do sektora MŚP jest liczba zatrudnionych pracowników, która nie może przekroczyć 250 osób. Firma, która zatrudnia 250 osób zostanie już wliczona w grupę dużych przedsiębiorstw.
W Polsce, sektor MŚP został formalnie wprowadzony do prawa w 2004 roku, w celu zharmonizowania polskiego prawodawstwa z normami Unii Europejskiej. W ramach tej definicji, do sektora MŚP można zaliczyć każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą, niezależnie od formy prawnej. Wśród przedsiębiorców, którzy znajdują się w sektorze MŚP, są osoby prowadzące działalność na własny rachunek, przedsiębiorstwa rodzinne, które zajmują się rzemiosłem lub inną działalnością, a także spółki lub konsorcja, które regularnie prowadzą działalność gospodarczą.
Sytuacja przedsiębiorstw sektora małych i średnich firm w Polsce jest dynamiczna i pełna wyzwań. Małe firmy prowadzą wiele różnorodnych działalności przedsiębiorstw, od handlu detalicznego po zaawansowane usługi technologiczne. Niestety, wiele z nich nadal boryka się z problemami związanymi z finansowaniem przedsiębiorstwa, co może hamować ich wzrost i rozwój. W wielu przypadkach, rozwój tych przedsiębiorstw poprzez inwestycje w nowe technologie lub ekspansję na nowe rynki jest ograniczony przez brak odpowiednich źródeł finansowania. Dlatego, w dalszym ciągu istotne jest dążenie do tworzenia korzystniejszych warunków dla finansowania małych i średnich przedsiębiorstw.
Sposoby wspierania rozwoju MŚP
Małe i średnie firmy stanowią istotny element gospodarki, a ich rozwój działalności przedsiębiorstw jest kluczowy dla zrównoważonego rozwoju kraju. Małe firmy stanowią znaczący odsetek przedsiębiorstw, ale często borykają się z problemami dotyczącymi finansowania działalności przedsiębiorstwa. Średnie firmy stanowią kolejny istotny segment, który często potrzebuje wsparcia, zwłaszcza w zakresie finansowania rozwoju MŚP.
Właśnie dlatego, wsparcie małym przedsiębiorstwom, aby opracować strategię rozwoju przedsiębiorstwa, zwłaszcza w kontekście zdobywania funduszy na inwestycje, jest niezbędne dla dalszego wzrostu i rozwoju sektora. Działania te przyczyniają się do poprawy kondycji finansowej przedsiębiorstw, a tym samym do zrównoważonego rozwoju całego sektora gospodarki.
Dynamika polskiego sektora małych i średnich przedsiębiorstw jest znacząca. Udział małych firm jest istotny, ale udział średnich firm rośnie, co pokazuje ewolucję tego sektora. Wsparcie dla małych przedsiębiorstw jest kluczowe dla ich przetrwania, zwłaszcza w kontekście zarządzania kapitałami MŚP. W Polsce, rynek finansowy odgrywa istotną rolę w finansowaniu tych firm, ale są obszary, które mogą być dalej rozwijane i poprawiane. W tym kontekście, udoskonalenie mechanizmów wsparcia, zwłaszcza tych związanych z finansowaniem i zarządzaniem kapitałami, może przyczynić się do dalszego rozwoju polskiego sektora MŚP.
Popularność sektora MŚP ciągle wzrasta. Obecnie można wyróżnić wiele sposobów wspierania rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), zarówno w formie wsparcia finansowego, jak i niefinansowego.
- Wsparcie finansowe:
Kredyty preferencyjne – Rząd może udzielać instytucjom finansowym środków na udzielanie kredytów MŚP na bardziej korzystnych warunkach niż na ogólnym rynku. Obejmuje to niższe oprocentowanie lub wymagane zabezpieczenie.
Kredyt podatkowy – Przedsiębiorstwa mogą otrzymać kredyt na odroczenie spłaty zobowiązań podatkowych, co pomaga w poprawie płynności finansowej na początku działalności, gdy występują duże jednorazowe wydatki.
Gwarancje kredytowe – Administracja państwowa lub agencje rozwoju regionalnego mogą udzielać gwarancji kredytowych, zwłaszcza dla nowych przedsiębiorców, którzy mają trudności z uzyskaniem tradycyjnych kredytów z powodu braku zabezpieczeń lub historii kredytowej.
Przyspieszona amortyzacja – Przedsiębiorcy mogą skorzystać z możliwości zwiększonych odpisów amortyzacyjnych, co zmniejsza obciążenia podatkowe i zachęca do unowocześniania infrastruktury i sprzętu.
Fundusze unijne – Przedsiębiorstwa mają dostęp do środków unijnych, takich jak Regionalne Programy Operacyjne, Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka i Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, które mogą wesprzeć inwestycje i rozwój MŚP.
- Wsparcie niefinansowe:
Szkolenia – Organizowane przez instytucje publiczne szkolenia dla potencjalnych przedsiębiorców i specjalistów z różnych dziedzin.
Doradztwo – Usługi doradcze w zakresie prowadzenia przedsiębiorstwa oferowane przez izby gospodarcze, stowarzyszenia przedsiębiorców i związki zawodowe.
Inkubatory przedsiębiorczości – Specjalne miejsca zapewniające wsparcie dla początkujących przedsiębiorców poprzez udostępnianie przestrzeni biurowych, szkoleń, mentorów i zasobów.
Parki przedsiębiorczości – Specjalne tereny z budynkami i podstawową infrastrukturą, które służą jako miejsce dla przyszłych przedsiębiorców do rozpoczęcia działalności gospodarczej.
Źródła finansowania MŚP
Istnieje wiele różnych perspektyw, z których można spojrzeć na procesy finansowania. Wyróżnia się kilka kluczowych źródeł finansowania działalności, uwzględniających różne kryteria:
Prawo własności kapitału:
- Kapitał własny
- Kapitał obcy
Źródła pochodzenia kapitału:
- Wewnętrzne – inaczej samofinansowanie, jest podstawowym źródłem finansowania, które umożliwia rozwój przedsiębiorstwa i przynoszenie korzyści właścicielom. W przypadku małych i średnich firm, jest to zwykle kapitał własny inwestowany na początku działalności oraz środki generowane przez firmę w trakcie jej funkcjonowania.
- Zewnętrzne – polega na pozyskiwaniu środków finansowych spoza firmy, szczególnie w przypadku procesów rozwojowych, które wymagają znacznego kapitału. Może to obejmować zwiększenie kapitałów własnych poprzez pozyskiwanie nowych wspólników lub udziałowców, lub zwiększenie poziomu zadłużenia poprzez korzystanie z kapitału obcego.
Czas dyspozycji określonym kapitałem:
- Krótkoterminowe – zapewnia natychmiastową gotowość finansową, często poprzez zobowiązania, umożliwiając pokrycie bieżących wydatków.
- Długoterminowe – zapewnia stabilność finansową na dłuższy okres i umożliwia realizację długofalowych inwestycji.
Powód finansowania:
- Pierwotne – jest istotne w początkowej fazie powstawania przedsiębiorstwa, pomagając w sfinansowaniu niezbędnych kosztów rejestracyjnych, kapitału założycielskiego oraz inwestycji w aktywa trwałe.
- Bieżącej działalności – ma na celu utrzymanie płynności finansowej, dopasowując przychody i wydatki, aby zapewnić ciągłość operacyjną firmy.
- Rozwoju (inwestycje) – koncentruje się na pozyskaniu zewnętrznych środków finansowych, które są niezbędne do realizacji procesów inwestycyjnych i osiągnięcia długoterminowych celów rozwojowych.
Zrozumienie różnych rodzajów finansowania jest istotne dla właścicieli i menedżerów przedsiębiorstw, ponieważ umożliwia podejmowanie świadomych decyzji finansowych, uwzględniając dostępne opcje i konkretną sytuację firmy. Wybór odpowiedniego źródła finansowania może mieć znaczący wpływ na rozwój, stabilność i długoterminową kondycję finansową przedsiębiorstwa.
Polityka rządu wobec MŚP
Aby wspierać rozwój małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), konieczne jest odpowiednie kształtowanie polityki makroekonomicznej, ograniczanie deficytu budżetowego, racjonalizacja wydatków, kontrola inflacji i redukcja potrzeb pożyczkowych państwa. To pozwoli zwiększyć dostępność zewnętrznego finansowania dla MŚP i obniżyć jego koszty. Dodatkowo, obniżenie stawek podatkowych, wprowadzenie elastycznych zasad dotyczących amortyzacji i uproszczenie procedur biurokratycznych wspierają rozwój MŚP.
Ważne jest również świadczenie usług doradczych, poprawa dostępu do informacji gospodarczych, rozbudowa systemu poręczeń kredytowych i rozwój systemu finansowania kapitałowego przez instytucje wysokiego ryzyka. Te działania tworzą sprzyjające warunki dla rozwoju MŚP i przyczyniają się do wzrostu gospodarczego.
Rejestracja przedsiębiorstw
Jak wygląda sektor przedsiębiorstw w Polsce? Z analiz przeprowadzonych przez Centralny Ośrodek Informacji Gospodarczej (COIG) wynika, że w okresie marca 2023 roku działalność rozpoczęło 34 868 podmiotów, w tym 6063 w KRS. Z dostępnych danych wynika, że od stycznia do marca 2023 roku swoją działalność rozpoczęło 98 056 firm. Oznacza to wzrost o 3,27% w stosunku do jednakowego okresu w 2022 roku (94 954 powstałych firm).
Największa liczba firm w Rejestrze Przedsiębiorców KRS w kwietniu 2023 roku rozpoczęła działalność w branży budowlanej 18,9%. Na czołowych miejscach znalazły się również handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 16,3% oraz działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 10,5%.
Największa liczba rejestracji przedsiębiorstw miała miejsce w województwie mazowieckim (18,8%), śląskim (10,0%) oraz małopolskim (9,8%). Przedsiębiorstwa te przeważały w segmencie małych i średnich firm, zatrudniających poniżej 50 pracowników.
Co z pracownikami?
W marcu 2023 roku zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 6516,8 tys. etatów, co było wzrostem o 0,5% w porównaniu do marca zeszłego roku. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie wyniosło 7508,34 PLN brutto i było wyższe o 12,6% r/r.
Według Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP), największy wzrost liczby ofert pracy w 2023 roku r/r zauważa się w branży finansowej oraz zdrowia (w obu przypadkach o 17% więcej), natomiast najbardziej istotny spadek odnotowano w sektorze prawnym (-42%).
Chciałbyś przeprowadzić analizę Twojej konkurencji? Skorzystaj z darmowej konsultacji!
Jacy pracownicy są najczęściej poszukiwani?
Według statystyk opublikowanych na platformie pracuj.pl, najczęściej poszukiwanymi specjalistami w 2022 roku byli eksperci ds. IT. To do nich kierowano aż 25% ogłoszeń w serwisie pracuj. Drugą grupą, która była najczęściej poszukiwana są specjaliści od handlu i sprzedaży (niemal 25%), natomiast zaraz za nimi uplasowali się pracownicy fizyczni (13% ogłoszeń).
Mimo iż od wielu kwartałów branże łaknące nowych pracowników nie zmieniają się, na rynku można odnotować zmiany w liczebności ofert. W segmencie handlarzy i sprzedawców, których liczba zmniejszyła się o 2 p.p. w porównaniu z rokiem 2021. Uwagę przykuwa również sytuacja specjalistów IT, gdzie widoczna jest największa różnica w porównaniu z 2021 rokiem (wzrost liczby ogłoszeń o 3 p.p.). Ciekawą grupą jest również branża obsługi klienta, ponieważ liczba ofert spadła r/r o 2 p.p.
Podsumowanie
Sektor przedsiębiorstw obejmuje różnorodne firmy, działające w różnych branżach, które stanowią podstawę gospodarki. Jest to sektor, w którym przedsiębiorstwa dostarczają produkty lub usługi, generując zyski i tworząc miejsca pracy, przyczyniając się do wzrostu gospodarczego. Sektor ten jest istotny dla rozwoju społecznego i ekonomicznego, wpływając na jakość życia i innowacje w społeczeństwie.
Dodatkowo, sektor przedsiębiorstw, szczególnie małych i średnich, jest niezwykle ważny dla podtrzymania konkurencyjności gospodarki. Znaczna część innowacji pochodzi od tych przedsiębiorstw, które często są bardziej elastyczne i mogą szybciej dostosować się do zmieniających się warunków rynkowych. Niemniej jednak, te firmy nadal stoją przed wyzwaniami, takimi jak zdobycie dostępu do finansowania czy konieczność adaptacji do szybko rozwijających się technologii. Rozwój sprzyjających środowisk dla tych przedsiębiorstw, w tym mechanizmów wsparcia finansowego i doradztwa, jest kluczowy dla ich dalszego rozwoju.