11.08.2022

Macierz ADL – konkurencja, a dojrzałość sektora

Kluczowe informacje:

  • Macierz dojrzałości sektora (ADL) jest narzędziem strategicznym, które umożliwia firmom ocenę perspektyw rozwoju, identyfikację otoczenia biznesowego i zbilansowanie portfela produkcji.
  • W rozwoju zarządzania strategicznego i analizy portfelowej w przedsiębiorstwach istotne jest uwzględnienie zarówno chłonności rynku, jak i fazy cyklu życia produktu oraz relacji między nimi.
  • Macierz ADL opisuje strategię przedsiębiorstwa na podstawie konkurencyjności i dojrzałości sektora, gdzie różne kombinacje tych zmiennych odpowiadają dominującej, silnej, korzystnej, niekorzystnej lub marginalnej pozycji.
  • Macierz ADL pozwala na określenie trajektorii rozwoju przedsiębiorstwa w różnych sektorach, wskazując na strategie rozwoju.
  • Do wad macierzy ADL możemy zaliczyć subiektywizm, trudności w identyfikacji faz cyklu sektora oraz ograniczenia w stosowaniu dla mniejszych firm.

Szczegóły poniżej!

Rozwój zarządzania strategicznego w przedsiębiorstwach wymusza ciągłe poszukiwania i rozwijanie metod analizy portfelowej. Badania ukierunkowane na analizę konkurencji oraz wszelkie zachowania przedsiębiorstw i praw rynkowych skierowały uwagę badaczy i menadżerów na fakt, iż czynnikiem atrakcyjności rynku jest nie tylko jego chłonność. Pod uwagę należy również wziąć obecną fazę cyklu życia w jakiej znajdują się wyroby oraz wzajemne relacje między nimi.

Czym jest macierz ADL?

Z poszukiwań tych zrodziła się technika analizy portfelowej – macierz ADL zwana też macierzą dojrzałości sektora. Powstała w firmie doradczej Artura D. Little’a w latach 70 XX wieku. Opracowana przez tę firmę koncepcja macierzy ADL oparta jest na założeniu, że zdolność produktu do przynoszenia zysku dla organizacji wynika z jednej strony z pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa, zaś z drugiej ze stopnia dojrzałości sektora. Im produkt ma silniejszą pozycję konkurencyjną, tym większa jest jego zdolność do generowania nadwyżki. Warto także zaznaczyć, że istotna jest tutaj koncepcja fazy cyklu życia produktu.

Struktura macierzy ADL

Macierz ADL jest skonstruowana na podstawie dwóch zmiennych: pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa (lub stopnia konkurencyjności produktu) oraz stopnia dojrzałości sektora.

  • dominującej – kontrolowanie zachowań konkurentów,
  • silnej – prowadzenie polityki dotyczącej podjętego wyboru i jednoczesne nienarażanie się na utratę pozycji w dłuższym okresie,
  • korzystnej – wykonanie strategii oraz zachowanie stabilnej pozycji w dłuższym czasie,
  • niekorzystnej – wyjaśnienie kontynuacji działalności, co jest skutkiem wystarczająco dobrych wyników, udostępnienie możliwości korzystania z ogólnej tolerancji najsilniejszych konkurentów,
  • marginalnej – mimo niezadowalających efektów umożliwienie poprawy sytuacji, która musi mieć znaczący charakter.

Druga ze zmiennych składa się z czterech faz cyklu życia produktu:

  • rozruchu,
  • wzrostu,
  • dojrzałości,
  • schyłku.

Brakuje Ci czasu na zbadanie dojrzałości sektora? Skontaktuj się z nami















    Akceptuję regulamin*


    Wyślij

    Trajektoria strategiczne i strategie rozwoju

    Macierz ADL pozwala na określenie trajektorii strategicznych, czyli przebiegu rozwoju przedsiębiorstwa w poszczególnych sektorach według scenariusza sukcesu i porażki. Klasyczną trajektorią sukcesu jest linia pokazująca rozwój sektora od wejścia do fazy rozruchu z pozycją marginalną, aż do zajęcia pozycji dominującej w fazie schyłkowej.

    Innym przykładem jest pokazanie pozycji dominującej lub silnej we wszystkich fazach życia sektora – przedstawia to górna linia ciągła. Linią przerywaną oznaczono trajektorie porażki będące konsekwencją błędów w polityce produktowej i inwestycyjnej.

    Z macierzą ADL łączy się pojęcie strategii naturalnych. Grube, skośne linie rozdzielają obszary i sektory macierzy, które mogą być mocnymi stronami przedsiębiorstwa, od sektorów wątpliwych i zdecydowanie niekorzystnych oraz wskazują na pożądany kierunek rozwoju produktu.

    Dla obszarów, które w wyniku analizy znalazły się powyżej górnej linii, naturalną strategią jest rozwój, dla ulokowanych pomiędzy linią górną zaleca się selektywne inwestowanie. Natomiast sektory poniżej dolnej linii nie mają perspektywy rozwoju, a co za tym idzie skłaniają się ku likwidacji.

    Strategia rozwoju naturalnego adresowana jest do firm, które działają w sektorach będących w początkowej fazie cyklu życia oraz o relatywnie silnej pozycji konkurencyjnej. Rozwój opiera się na angażowaniu zasobów w dziedziny przedsiębiorstwa, które posiadają dobrą pozycję konkurencyjną.

    Podczas selektywnego inwestowania należy skupić się na słabych segmentach (poprzez staranie się doprowadzenia do ich konkurencyjności). Istotna jest decyzja czy powinniśmy skoncentrować się na wszystkich sektorach czy na tych bardziej obiecujących. Strategia likwidacji polega na ograniczeniu lub porzuceniu działalności w dziedzinach o słabej pozycji.

    Zalety macierzy ADL

    Macierz dojrzałości sektora daje wskazówki co do stopnia wyboru różnych wariantów strategicznych oraz szansę zbilansowania portfela produkcji. Co więcej, jest przejrzysta i elastyczna w ocenie atrakcyjności rynku. Pozwala ocenić na ile obecny stan działalności firmy stwarza perspektywy rozwoju w ciągu kilku najbliższych lat. Ponadto zastosowanie macierzy ADL w wielu przypadkach pozwala na zidentyfikowanie otoczenia przedsiębiorstwa. Na przykład lepsze zrozumienie strategii konkurencji, dostawców, a także wykryć potencjalne substytuty produktu czy usługi.

    Wady korzystania z macierzy ADL

    Krytykowana natomiast jest za nadmierny subiektywizm przy wyborze i ocenie czynników. Warto podkreślić też, że niekiedy mogą wystąpić trudności w identyfikacji faz cyklu, w której znajduje się sektor. Nie wszystkie sektory bowiem rozwijają się w ten sam sposób. Istotną wadą jest jej ograniczona praktyczność z uwagi na to, że metoda ta służy przede wszystkim dużym firmom o rozbudowanej strukturze. W przypadku firm średnich i małych użyteczność metody jest mniejsza. Na podstawie macierzy ADL można dostrzec ścisłą współzależność między pozycją konkurencyjną, a zdolnością do generowania nadwyżki.

    Macierz ADL a macierz BCG

    Macierz ADL (Macierz dojrzałości sektora) i macierz BCG (Boston Consulting Group) to dwa popularne narzędzia strategiczne, stosowane w analizie portfela biznesowego. Chociaż obie macierze służą do oceny różnych aspektów działalności firmy, mają istotne różnice w swoim podejściu.

    Macierz ADL koncentruje się na dojrzałości sektora i perspektywach rozwoju, pozwalając ocenić atrakcyjność rynku i zdolność generowania nadwyżki.

    Z drugiej strony, macierz BCG skupia się na analizie udziału w rynku i wzrostu, klasyfikując produkty lub jednostki biznesowe na podstawie ich pozycji względem konkurencji. Mimo że oba narzędzia są użyteczne, różnią się swoim zasięgiem i celem, co sprawia, że ich zastosowanie może być komplementarne w kompleksowej analizie strategicznej firmy.

    Macierz ADL jest ważnym narzędziem analizy strategicznej

    Pozwala firmom ocenić perspektywy rozwoju, uwzględniając zarówno chłonność rynku, jak i fazę cyklu życia produktu.Warto również zauważyć, że jest to tylko jedno z narzędzi dostępnych w analizie portfela biznesowego, a jego zastosowanie może być uzupełnione innymi metodami, takimi jak macierz BCG, w celu kompleksowej oceny strategii przedsiębiorstwa.

    Katarzyna Dziurdziak

    Zobacz inne wpisy

    ocena sektora branży
    Analiza konkurencji

    Jak Punktowa Ocena Atrakcyjności Sektora Może Pomóc W Wybraniu Odpowiedniej Branży?

    Zobacz więcej
    5 sił Portera i macierz McKinseya
    Analiza rynku

    Atrakcyjność sektora w gospodarce – 5 sił Portera i macierz McKinseya

    Zobacz więcej
    bariery wejścia
    Analiza rynku

    Czym tak naprawdę są bariery wejścia?

    Zobacz więcej