S w ESG – społeczna odpowiedzialność biznesu

Kluczowe informacje:

• Społeczny wymiar ESG ma kluczowe znaczenie, ponieważ dotyczy bezpośrednio ludzi.
• Społeczna Odpowiedzialność łączy sfery biznesu i społeczeństwa. Zgodnie z tą koncepcją firmy powinny brać pod uwagę wpływ ich działalności na otoczenie, na które składają się: pracownicy, klienci, dostawcy, lokalne społeczności.
• Czynnik S ESG rozszerza koncept CSR. W jego ramach firma powinna uwzględnić ryzyko społeczne w swojej strategii oraz raportować swój społeczny wpływ w sprawozdaniu ESG.
• Kluczowe obszary społecznej odpowiedzialności wynikają z 17 celów zrównoważonego rozwoju przyjętych przez ONZ. Na obszary składają się przede wszystkim: warunki pracy, bezpieczeństwo i higiena pracy, różnorodność, rozwój pracowników, prawa człowieka.
• Wdrożenie społecznej odpowiedzialności w praktyce wymaga kilkuetapowego podejścia, które powinno zacząć się od dogłębnej analizy stanu wyjściowego, identyfikacji wymagań prawnych w tym zakresie i identyfikacji, które działania firmy są szczególnie szkodliwe.
• W kolejnych etapach firma powinna określić wskaźniki, które będą ujawniane w ramach sprawozdania ESG, stworzyć strategie społecznej odpowiedzialności oraz podjąć inicjatywy przybliżające przedsiębiorstwo do osiągnięcia założonych celów.
• Właściwa strategia w zakresie czynników społecznych zrównoważonego rozwoju może ułatwić firmie pozyskanie kapitału, zwiększyć wydajność i jakość pracy członków zespołu, przyciągnąć nowych pracowników i zwiększyć bazę klientów.

Szczegóły poniżej!

Znaczenie społecznej odpowiedzialności biznesu

W ostatnim czasie działania ESG zyskują coraz większą popularność wśród firm. Z pewnością niebagatelną tego przyczyną są wymogi CSRD wprowadzone przez Unię Europejską na początku 2023 roku, które rozszerzają zakres podmiotów zobowiązanych do raportowania niefinansowego. Nie jest to jednak jedyną przyczyną zainteresowania firm tematyką zrównoważonego rozwoju. Coraz więcej przedsiębiorców, również tych nie objętych wymogami CSRD, dostrzega korzyści płynące z implementacji strategii ESG, takie jak np. pozytywny wpływ zrównoważonego rozwoju na budowanie marki firmy. Bardzo ważną częścią ESG są kryteria społeczne reprezentowane przez literę S (Social) w skrócie ESG, które dotyczą bezpośrednio ludzi, społeczeństwa. Odpowiednio prowadzona polityka społeczna firmy może mieć długofalowy pozytywny wpływ na jakość życia ludzi i ich zawodowy well-being.

Co oznacza społeczna odpowiedzialność biznesu?

Społeczny wymiar ESG jest nierozerwalnie związany z koncepcją społecznej odpowiedzialności biznesu. Idea ta zakłada, że przedsiębiorstwa uwzględniają w swoich działaniach interesy społeczne i odnosi się do tego, w jaki sposób firma wpływa na ludzi w swoim otoczeniu. W szczególności chodzi o interesariuszy, do których należą: pracownicy, klienci, dostawcy, czy społeczności lokalne.

Dzięki uwzględnieniu kryteriów społecznych biznes przyczynia się do kształtowania odpowiednich warunków dla zrównoważonego rozwoju gospodarczego i społecznego. Można więc powiedzieć, że społeczna odpowiedzialność biznesu jest koncepcją, która polega na tym, by uwzględnić relacje dwóch sfer — biznesu oraz społeczeństwa — w taki sposób, by organizacja brała odpowiedzialność za wpływ jej decyzji oraz działań na wymieniony obszar.

CSR a społeczna odpowiedzialność biznesu

Warto również zaznaczyć, że kryteria społeczne ESG nie powinny być utożsamiane z konceptem CSR (Corporate Social Responsibility). Choć z pozoru obie idee wydają się podobne to występują między nimi różnice. CSR co prawda również wskazuje na znaczenie społecznej odpowiedzialności biznesu, ale nie jest w żaden sposób wystandaryzowane ani sformalizowane. W praktyce firmy najczęściej podejmują doraźne działania charytatywne, głównie w celu ocieplenia swojego wizerunku. Natomiast społeczne standardy ESG wymagają od firmy integracji polityki społecznej ze strategią biznesową przedsiębiorstwa i dostarczeniu mierzalnych danych w tym zakresie w ramach raportowania ESG.

Kluczowe obszary społecznej odpowiedzialności

Uwzględnienie wpływu biznesu na społeczeństwo może wydawać się tematem bardzo szerokim i ciężkim do zrealizowania. W praktyce sprowadza się to do kilku obszarów sugerowanych przez różne regulacje w tym zakresie. Wśród nich znajdują się:

• Warunki pracy – odnoszą się do standardów i praktyk obowiązujących w miejscu pracy, które mają na celu zapewnienie pracownikom bezpiecznego, zdrowego i sprzyjającego środowiska pracy. Obejmuje to zarówno fizyczne warunki pracy, jak i aspekty takie jak wynagrodzenie, godziny pracy, prawa pracownicze oraz możliwości rozwoju zawodowego.
• Bezpieczeństwo i higiena pracy – koncentrują się na minimalizowaniu ryzyka zawodowego i zapobieganiu wypadkom oraz chorobom związanym z pracą. Firmy muszą stosować odpowiednie środki ochronne, prowadzić regularne szkolenia oraz przestrzegać norm i przepisów w celu zapewnienia bezpiecznego środowiska pracy.
• Różnorodność pracowników i inkluzywność – oznaczają aktywne promowanie zatrudniania zróżnicowanego zespołu pod względem płci, wieku, rasy, orientacji seksualnej, religii oraz innych cech. Firmy powinny dążyć do tworzenia kultury pracy, w której każdy pracownik czuje się akceptowany i szanowany, a różnorodne perspektywy są doceniane.
• Rozwój i szkolenia – odnoszą się do inwestowania w rozwój zawodowy pracowników poprzez różnorodne programy szkoleniowe, mentoring, kursy i inne formy edukacji. Celem jest nie tylko podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników, ale także wspieranie ich długoterminowego rozwoju i satysfakcji zawodowej.
• Prawa człowieka – w kontekście biznesu dotyczą poszanowania i ochrony fundamentalnych praw pracowników oraz społeczności, z którymi firma ma do czynienia. Przedsiębiorstwa muszą przestrzegać standardów dotyczących pracy przymusowej, pracy dzieci, dyskryminacji oraz innych form naruszeń praw człowieka.
• Relacje ze społecznością – koncentrują się na interakcjach firmy z lokalnymi społecznościami, w których działa. Obejmuje to zaangażowanie w projekty społeczne, konsultacje z mieszkańcami, inwestycje w lokalną infrastrukturę oraz działania mające na celu zminimalizowanie negatywnego wpływu działalności firmy na otoczenie.
• Wpływ na konsumentów i użytkowników końcowych – dotyczy odpowiedzialności firmy za jakość, bezpieczeństwo i etyczne aspekty produktów i usług oferowanych klientom. Firmy muszą zapewniać, że ich produkty spełniają wysokie standardy bezpieczeństwa, są zgodne z prawem oraz odpowiadają na potrzeby i oczekiwania konsumentów w sposób etyczny i przejrzysty.

Można zauważyć, że obszary te są ściśle związane z Celami Zrównoważonego Rozwoju wyznaczonymi przez ONZ. Spośród 17 ONZ-owskich celów firma społecznie odpowiedzialna powinna realizować następujące: przeciwdziałanie biedzie, dobre zdrowie i jakość życia, dobra jakość edukacji, równość płci, wzrost gospodarczy i godna praca, redukcja nierówności, pokój i sprawiedliwość, odpowiedzialna produkcja i konsumpcja.

Wdrożenie społecznej odpowiedzialności w praktyce

Opracowanie odpowiedniej polityki społecznej firmy w zakresie zrównoważonego rozwoju jest złożonym procesem. Żeby działalność społeczna firmy była zgodna z zasadami ESG podejście do tego tematu musi być kilkuetapowe.

Po pierwsze firma powinna przeprowadzić audyt pod kątem społecznego wymiaru ESG. W ramach audytu firma powinna skupić się na pozyskaniu od swojego zespołu szczegółowych informacji o ich ocenie miejsca pracy, poczuciu bezpieczeństwa oraz satysfakcji z pracy. Wywiady powinny zostać przeprowadzone również z innymi interesariuszami. Celem tego etapu jest zbadanie w jakim stopniu dotychczasowa polityka społeczna firmy jest zgodna z zasadami ESG.

Kolejnym etapem jest szczegółowa identyfikacja wymagań dla firmy wynikających ze standardów CSRD. W tym etapie firma powinna również zidentyfikować, które z jej działalności mogą mieć szczególnie negatywny wpływ na pracowników, lokalną  społeczność, klientów i innych interesariuszy. Po zidentyfikowaniu ryzyk społecznych następuje odpowiedni moment do przeprowadzenia analizy istotności poszczególnych czynników oraz ustalenia informacji, które będą ujawniane w ramach standardów raportowania ESRS.

Następnym etapem będzie określenie wskaźników, które będą raportowane. Wśród nich powinny znaleźć się wskaźniki odnoszące się do polityki różnorodności firmy oraz zatrudnienia, zasad work-life balance i rotacji zatrudnienia. Niemniej ważne są wskaźniki dotyczące równości wynagrodzeń, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz określające standardy firmy w zakresie praw człowieka. Przykładowe wskaźniki ujawniające ww. informacje społeczne związane z firmą:

• odsetek kobiet wśród pracowników,
• odsetek osób zatrudnionych na umowę o pracę,
• odsetek osób pracujących w Firmie powyżej 5 lat,
• wydatki na szkolenia zewnętrzne dla Pracowników i kadry kierowniczej,
• odsetek kobiet zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych,
• liczba szkoleń,
• liczba wypadków w pracy,
• średnia liczba dni urlopu do wykorzystania w ciągu roku.

W końcu przychodzi właściwa pora na zaprojektowanie strategii społecznej odpowiedzialności. Na tym etapie następuje określenie celów zrównoważonego rozwoju w społecznym zakresie. Firma wskazuje również jak zamierza usunąć braki wykazane podczas audytu oraz osiągnąć założone cele. Kluczowym jest ustalenie jakie działania społeczne, inicjatywy firma podejmie i jakich narzędzi użyje aby stawać się coraz bardziej odpowiedzialną społecznie i zwiększać swoją społeczną transparentność. Ważne jest również wytyczenie przekroju czasowego w którym cele powinny być zrealizowane. Na tym etapie firma powinna też ustalić metodykę obliczania wskaźników, które będą publikowane w ramach raportowania pozafinansowego.

Ostatnim etapem będzie wdrożenie strategii przygotowanej w ramach społecznej polityki zrównoważonego rozwoju firmy. Teraz priorytetem jest jak najlepsze zorganizowanie i przeprowadzenie działań społecznych, ustalonych przy opracowywaniu strategii. W tym zakresie firmy mają szerokie spektrum możliwości.

Wdrożenie strategii społecznej odpowiedzialności biznesu

Przykładowymi krokami, które pomogą we wdrażaniu strategii społecznej odpowiedzialności mogą być:

1. Kampanie społeczne  — przedsiębiorstwa mogą kształtować postawy społeczne poprzez działania w mediach. Przykłady zaangażowania społecznego w biznesie można znaleźć w wielu miejscach. Firmy mogą angażować się w inicjatywy mające na celu pomoc społeczną lub edukowanie odbiorców na określone tematy. Przykładowo, mogą przekazywać część swoich dochodów na wsparcie inicjatyw społecznych.
2. Inicjatywy na rzecz lokalnej społeczności — firma może realizować swoje cele strategiczne, podejmując inicjatywy wspierające otoczenie, w którym działa. Przykładem może być współpraca z lokalnymi organizacjami czy samorządem, polegająca na organizowaniu warsztatów i szkoleń dla dzieci oraz młodzieży z okolicznych szkół.
3. Wolontariat pracowniczy — to dobrowolne zaangażowanie pracowników w różnorodne inicjatywy społeczne. Może obejmować organizowanie zbiórek charytatywnych w miejscu pracy lub uczestnictwo w akcjach mających na celu propagowanie zagadnień i tematów istotnych społecznie.
4. Programy dla pracowników — to inicjatywy skoncentrowane na rozwoju zawodowym, podnoszeniu kwalifikacji i wyrównywaniu szans. Obejmują szkolenia, kursy, elastyczne formy zatrudnienia oraz programy dla pracowników zagrożonych wykluczeniem. Przykłady społecznej odpowiedzialności biznesu to między innymi programy aktywizacji zawodowej dla osób z niepełnosprawnością oraz osób w starszym wieku.
5. Zwiększanie Bezpieczeństwa i Higieny Pracy — to działania mające na celu zapewnienie bezpiecznych i zdrowych warunków pracy dla wszystkich pracowników. Przedsiębiorstwa mogą wdrożyć różnorodne inicjatywy w tym obszarze, takie jak regularne szkolenia z zakresu BHP, audyty bezpieczeństwa, inwestycje w nowoczesny sprzęt ochronny oraz ergonomiczne stanowiska pracy. Ważnym elementem jest także prowadzenie kampanii informacyjnych dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa oraz promowanie kultury bezpieczeństwa w miejscu pracy. Przykłady społecznej odpowiedzialności biznesu w tym obszarze? Programy prewencyjne skierowane do pracowników wykonujących prace w warunkach wysokiego ryzyka, czy zapewnianie regularnych badań medycznych dla pracowników narażonych na szkodliwe czynniki środowiskowe.

Są to tylko przykładowe inicjatywy, które firma może podjąć. W praktyce przedsiębiorstwa mogą dowolnie kształtować swoją działalność społeczną. Muszą jednak zadbać o to, by ich działania były zgodne z zasadami ESG, w społecznym wymiarze, przyczyniały się do realizacji ich strategii, osiągnięcia założonych celów oraz poprawy wskaźników raportowanych w ramach sprawozdania ESG.

Korzyści i wyzwania Społecznej Odpowiedzialności

Odpowiednia strategia w społecznym zakresie zrównoważonego rozwoju i jej wdrożenie może przynosić wiele korzyści, nie tylko interesariuszom, ale także samemu przedsiębiorstwu. Aktualnie globalne trendy wskazują na rosnące zainteresowanie inwestycjami w społecznie odpowiedzialne firmy. Przedsiębiorstwa cechujące się dużą transparencją w zakresie polityki społecznej mogą mieć ułatwiony dostęp do kapitału, bądź pozyskiwać go na lepszych warunkach.

Dbałość o należyte dochowanie zasad społecznej odpowiedzialności w kwestiach zatrudnienia, warunków i bezpieczeństwa pracy może w znacznym stopniu przyczynić się do poprawy satysfakcji z pracy wśród pracowników i podnieść ogólne morale zespołu. To z kolei gwarantuje, że pracownicy będą wykonywali swoje zadania z zachowaniem staranności i z zaangażowaniem, co długofalowo może mieć pozytywny wpływ na wydajność członków zespołu i może przełożyć się na lepsze wyniki. Dobre warunki pracy i odpowiednia polityka w stosunku do pracowników będzie też zachęcać dobrych kandydatów do aplikowania w przypadku rekrutacji do firmy.

Obecnie świadomość społeczna konsumentów jest coraz większa. Duża grupa klientów stawia na produkty od firm, wykazujących wysoki poziom społecznej odpowiedzialności. Strategia i odpowiednie działania społeczne firmy mogą przyczynić się do zwrócenia uwagi świadomych konsumentów i poszerzyć o nich grono klientów przedsiębiorstwa, co przełoży się bezpośrednio na lepsze wyniki finansowe. Podjęcie inicjatyw na rzecz lokalnej społeczności również może być szansą na zjednanie sobie nowych klientów. Z pewnością beneficjenci takich akcji będą przychylnie patrzeć na lokalną firmę, która ma ich na uwadze, i będą chętniej wybierać jej produkty lub korzystać z jej usług.

Pomimo niezaprzeczalnych korzyści jakie niesie ze sobą społeczny aspekt zrównoważonego rozwoju istnieją też wyzwania z nim związane. Najczęściej napotykaną trudnością jest czasochłonność i złożoność implementacji opisanych rozwiązań. Niestety transformacja w kierunku społecznej odpowiedzialności wymaga wiedzy i doświadczenia w tym zakresie. Nie każda firma jest w stanie pozwolić sobie na powołanie działu ds. zrównoważonego rozwoju i zatrudnienia do niego specjalistów. Dobrym rozwiązaniem dla firm zainteresowanych tą tematyką jest skorzystanie z usług firm consultingowych oferujących pomoc w tym zakresie.

Zadbaj o społeczny aspekt ESG w swojej firmie

Społeczne kwestie ESG stanowią kluczowy element strategii zrównoważonego rozwoju firm, ponieważ bezpośrednio dotyczą ludzi i ich otoczenia. Wdrażanie społecznej odpowiedzialność do działalności firmy wymaga wieloetapowego podejścia o choć proces ten jest złożony i czasochłonny, korzyści są znaczące.

Dzięki odpowiednim działaniom i stałemu monitorowaniu postępów, firmy mogą skutecznie wdrażać społeczne zasady ESG, stając się bardziej odpowiedzialnymi społecznie i budując trwałe relacje z interesariuszami, co długofalowo przekłada się na sukces rynkowy. Jeżeli również dostrzegasz korzyści płynące z wdrożenia społecznej odpowiedzialności w swojej firmie, ale nie wiesz jak zacząć opracowywać strategię skontaktuj się z nami!